ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ประกาศอิสระภาพ ภาค 2 (2007) King Naresuan

พ.ศ. 2124 พระเจ้านันทบุเรงขึ้นเสวยราชย์สืบแทน และสถาปนาพระโอรส "มังสามเกียด" ขึ้นเป็น "พระมหาอุปราชา" รัชทายาท ในการนี้เจ้าเมืองประเทศราชทั้งหลายต้องมาร่วมแสดงความสวามิภักดิ์ รวมถึงพระมหาธรรมราชาและสมเด็จพระนเรศวรด้วย แต่เจ้าฟ้าไทยใหญ่ผู้ครองเมืองคังไม่ได้เสด็จมาร่วมพระราชพิธีสำคัญครั้งนี้ เป็นเหตุให้พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรงทรงมอบหมายให้พระมหาอุปราชา, พระราชนัดดา "นัดจินหน่อง" พระโอรสเจ้าเมืองตองอู และสมเด็จพระนเรศวรช่วยกันเข้าตีเมืองคัง แต่พระมหาอุปราชากลับสั่งให้สมเด็จพระนเรศวรเข้าตีเป็นทัพสุดท้ายหมายจะหักหน้า ด้วยความมั่นใจว่าทัพของพระองค์และนัดจินหน่องจะประสบความสำเร็จ แต่ปรากฏว่าสมเด็จพระนเรศวรทรงมี ชัยชนะในศึกเมืองคังนี้ สามารถจับตัวเจ้าฟ้าเมืองคังและพระธิดา "เลอขิ่น" กลับมาได้ รัชทายาทหงสาวดีและ ราชนิกูลฝ่ายพม่าซึ่งเป็นคู่ปรับกันมาตั้งแต่เยาว์วัยจึงขุ่นเคืองอาฆาตแค้นสมเด็จพระนเรศวรเป็นทวีคูณ ต่อมาเมื่ออังวะกระด้างกระเดื่องแข็งเมือง พระเจ้าหงสาวดีนันทบุเรงให้สมเด็จพระนเรศวรแต่งทัพขึ้นมาช่วยรบ พระมหาอุปราชาจึงใช้โอกาสนี้วางแผนลอบปลงพระชนม์ ในขณะที่สมเด็จพระนเรศวรทรงยั้งทัพอยู่ ณ เมืองแครง ซึ่งพระมหาเถรคันฉ่องได้นำพระเณรและชาวมอญในหงสาวดีมาสร้างวัดใหม่ที่นี่หลังจากพ่ออยู่หัว บาเยงนอง (บุเรงนอง) เสด็จสวรรคต และได้แจ้งแผนร้ายของพระมหาอุปราชาให้ศิษย์รักทรงทราบ สมเด็จพระนเรศวรจึงถือเป็นเหตุในการประกาศอิสรภาพ ตัดสัมพันธไมตรีกับหงสาวดี และกวาดต้อนชาวไทยชาวมอญกลับคืนพระนคร ฝ่ายพม่าเมื่อทราบว่าการลอบปลงพระชนม์ไม่สำเร็จ จึงให้สุระกำมาเร่งนำทัพออกติดตาม สมเด็จพระนเรศวรทรงมอบหมายให้ทหารเอกคือออกพระชัยบุรีกับออกพระศรีถมอรัตน์คอยสกัดและเกิดการสู้รบกันครั้งใหญ่ที่บริเวณช่องเขาขาด โดยออกพระราชมนูกับเลอขิ่นมาร่วมสมทบ ในที่สุดก็ทัพพม่าก็ตามมาถึงในขณะที่สมเด็จพระนเรศวรและไพร่พลกำลังข้ามแม่น้ำ ศึกครั้งนี้สมเด็จพระนเรศวรทรงใช้พระแสงปืนต้นยิงข้ามแม่น้ำ สะโตงถูกแม่ทัพสุระกำมาตายบนคอช้าง ทัพพม่าจึงล่าถอยกลับไป